بسم الله الرحمن الرحیم

               آیه 33 سوره شوری

ترجمه آیه :

 اگر او اراده کند باد را ساکن می سازد تا آنها پشت دریا بی حرکت بمانند در این نشانه هایی است برای هر صبر کننده شکر گزاری

باز در یک تعامل زیبا دو صفت ((صبر و شکر )) انبوهی از معرفت خدا را به بزرگی همه آسمانها و زمین در دل هر باریک بینی خواهد نشاند، و شادی همه کائنات نصیب قلبی خواهد شد که مملو از صبر خدا بوده و با این صفت درونی است که به شکری دست خواهیم یافت و آنگاه ملائک دو دستی همه هستی را برایمان به  ارمغان خواهند آورد ، آنگاه دیوانگی است اگر چشم از این همه نعمت بر داریم 

 ترجمه لغوی دو واژه

صبر: (( به فتح با و را )) کفیل شدن ، شکیبایی ، انتظار با آرامش کشیدن ، در کاری ثبات و بردباری ورزیدن ، خویشتن داری کردن

الصبر :(( به فتح صاد و سکون با )) نگهداشتن خود از بیتابی ، نگهداشتن زبان از گلایه و شکایت ، شکیبایی ، بردباری

شکر:((به ضم شین و سکون کاف)) قدر دانی از احسان،حق شناسی ، سپاسگزاری از نعمت،پاداش از سوی خدا

بررسی جز به جز ء این صفات و رابطه های آن ما را نسبت به کلیدهای فهم قرآن خواهد رساند و با توجه به اهمیت این صفات و شناخت آنان نقش اساسی ذر برداشتهای انسان از آیات قرآنی ما را  متوجه خواهد ساخت  که دست یابی به درک صحیح از قرآن چه نقش فعالی را در زندگی ایفا می کند .

در پی آن نیستیم که توجیهی برای این نوع تحقیق از قرآن بیآوریم بلکه ضرورت آن را در لحظه های زندگی خویش احساس می کنیم و همین ضرورت ما را به نگارش و مقایسه وا می دارد و از همه مهم تر اینکه ارتباط با قرآن را برای ما به صورت ویژه در آورده و توصیه های ما را به خودمان در مرحله اول و به آشنایان و دوستان در مراحل بعد وا می دارد لذت درک مفاهیم واژه های قرآنی در کنار هم با حلاوت ترین فهم و درایتی است که می شود آنرا تصور کرد .

تعبیر زیبای اما راحل ( ره ) در این مورد اصرار ما را به خوبی نشان می دهد و ره پویان طریق قرآن را نویدی است جاوید

اما خمینی : به چیزی جز اسلام و قرآن ((‏اصولا )) فکر نکنید

اینک روابطی از این دو واژه نیکوی صبر و شکر را باز گو می کنیم

1- شکر کردن خدا بعد از بخشش های او به ما در زندگی

2- شکر بر بودن زندگی دو باره بعد از مرگ

3- شکر بر یاد یکدیگر بودن

4- شکر بر استفاده خوب از نعم الهی

5- شکر بر هدایت انسان با انجام فرایض

6- شکر بر نجات از بهانه جویی های نفس

7- شکر بر احسان خداوندی با توجه به فرق بین احسان و بخشش

8- شکر بر مخالفت نکردن از فرمانهای خداوند

9- شکر کردن و توسط این شکر فرار از مجازات خداوندی

10- شکر بر سوگند یاد نکردن بی مورد

11- شکر نمودن برای بدست آوردن مالکیت بر زمین و تسلط بر آن ( بسیار مهم )

12 شکر بر دید تمام مظاهر و آیات و نشانه های خداوند در روی زمین

تمام این (( شکر )) را باید در بستر (( صبر )) به سر منزل مقصود رساند و الا ممکن نیست بدون صبر تمام این شکر گزاری را انجام داد لذا لزوم صبر بعنوان یک زیر ساخت قوی برای کلیه اعمال از اوجب و اجبات است و بدون این زیر ساخت هرگز چنین شکری انجام نخواهد پذیرفت و شایسته است بدانیم 

 شکر نیروی محرکه است برای هستی

به نام خدا

صبر و علم در تعامل با یکدیگر مانند یک جاده دو طرفه می باشد که هر کدام با دیگری تعریف خویش را دارند ، در تعریف علم حضوری و حصولی جایگاه علم کاملا مشخص شده است .

در مقطعی علم به تنهایی شاید به ضد ارزش نیز تبدیل شود ، ولی آیات بی شماری در قرآن در تعریف علم و اهمیت آن هست که باعث مباهات می باشد ، اما هیچگاه برای صبر چنین تعاریفی را نمیتوان تصور رکرد و صبر همواره رفیع ترین جایگاه را برای خویش دارا بوده است .

علم بدون تزکیه و تهذیب را فقط با صبر می توان تحمل کرد در دنیای علمی امروز ، علم بدون تهذیب سلاح مخربی است به دست زنگی مست .

صبر در یک نگاه و نظر دارای ویژگیهایی است با علم که عبارتند از .

صبر بهترین انگیزه برای رسیدن به علم است    

 صبر بهترین محرک برای رسیدن به علم ناب  الهی است

 صبر بهترین محک برای شناخت علم پاک از نا پاک است

 صبر عاملی است برای دسته بندی کردن علم

 صبر عاملی است برای درک علم با روح و جان و روان

 ثبر عاملی است برای تصفیه درونی

و اما صبر با این شش عامل در رابطه مستقیم با علم معنا پیدا می کنند ،  هر چند خود صبر دارای ویژگیهایی است که خود به خود هر کسی با داشتن مقام صبر ار آن بر خوردار می گردد برای مثال می توان از آْنها نام برد و این همان ارتباط بین صفات درونی و صبر است

 صبرعاملی است برای استفامت و پایداری

صبر عاملی است برای جاودانگی و ماندگاری

 صبر عاملی است برای ایجاد احترام متقابل

 صبر عاملی است برای روشن کردن روابط

 صبر عاملی است برای پایداری های روحی و روانی

 صبر عاملی است برای تقویت ایمان

و اما رابطه صبر و امامت و رهبری جامعه نیز بیان شده و جالب است که فرمودید امامت را با صبر هدیه می کنند و از رهگذر این امامت و صبر انسان به یقین می رسد و علم راستین نیز انسان را به یقین می رساند هم چنان که علم پیامبران و امامان .

به نام خدا

رابطه علم وصبر

در پست گذشته به این نکته اشاره کردیم که یکی از راه های رسیدن به مقام والای صابران داشتن علم

است ، در اینجا قصد داریم علمی که باعث ایجاد صبر می شود را روشن سازیم ، به همین دلیل از آیات

صبر به تعاریف علم خواهیم رسید با دانش این نکته مهم که خود واژه علم بحث بسیار گسترده وشیرینی

در قرآن کریم است وشاید روزی توفیق داشتیم از واژه (علم) به صبر برسیم .

یکی از علل افضل بودن آدم بر ملائک علمی است که خداوند به حضرت آدم عرضه کرد وحضرت آدم

ظرفیت فهم ویاد گیری وبیان آن را داشت ،آیه 33-31سوره بقره

وَعَلَّمَ آدَمَ الأَسْمَاء کُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلاَئِکَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِی بِأَسْمَاء هَـؤُلاء إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ (31) قَالُواْ سُبْحَانَکَ لاَ عِلْمَ لَنَا إِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّکَ أَنتَ الْعَلِیمُ الْحَکِیمُ (32) قَالَ یَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَآئِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُمْ بِأَسْمَآئِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّکُمْ إِنِّی أَعْلَمُ غَیْبَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا کُنتُمْ تَکْتُمُونَ (33)

نتیجه مهم این آیه پاسخ پرسش ما است ، کدامین علم باعث افضلتر شدن انسان در نتیجه رساندن او

به صفات کامله انسان می شود ؟ بی تردید علمی که خاستگاه ان علم کامل حضرت حق باشد ، علمی که

از سوی او بر قلب انسان نازل شود اینچنین علمی باعث برکت وجود انسان خواهد شد .

آیه 24 سوره سجده دلیلی است بر این مدعا

وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا وَکَانُوا بِآیَاتِنَا یُوقِنُونَ (24)

امامت که یکی از بالاترین مقامهای انسان است به کسانی داده خواهد شد که صبر پیشه کنند وبه یقین برسند

یقین : اعتقاد قلبی ، زبانی به امری ،وتا انسان به مقام علم در آن امر نرسد به مقام یقین نخواهد رسید .

نتیجه: مقام امامت و مقام صبر به اهل یقین داده خواهد شد ، چه یقینی ؟ یقین به آیات و نشانه های خداوند .

آیات خداوند همه علوم مادی ومعنوی خلقت را شامل می شود و مگر کسی بی علم به آیات خداوند می تواند به

مقام یقین برسد ؟

علمی به انسان مقام می دهد که برای یافتن آیات پروردگار و یقین پیدا کردن به خداوند کسب شود .

دلیل دیگر این سخن آیه 31 سوره لقمان است

أَلَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْکَ تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللَّهِ لِیُرِیَکُم مِّنْ آیَاتِهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ (31)

 .خداوند در این آیه به علم ساختن کشتی و سیر کشتی در دریا اشاره دارد .که از عجایب

خداوند است که کشتی با ان همه سنگینی بر روی آب جریان می یابد ، خداوند می فرمایند این حرکت دارای حکمت ودرسی است

گرانبها اما برای چه کسانی ؟ کسانی که دارای صبر وشکر هستند ، یک رابطه زیبا و دو سویه بین علم وصبر وجود دارد

و آن اینکه وقتی به مقام یقین رسیدی به مقام صبر خواهی رسید و اگر به مقام صبر برسی به علوم بسیاری آگاه خواهی شد

همه علوم حقه وصفات حسنه دارای یک رابطه دو سویه با هم هستند ، که ما در اینجا به رابطه صبر وعلم اشاره کردیم .

اصلا علم باعث تفکر وتدبر در انسان می شود وبه همین دلیل تفکر دارای اجر بسیاری است چون خود زایشگاه بسیاری از خیرات وبرکات برای نوع بشر می باشد .

در آیه 5 سوره ابراهیم باز به این نکته برخورد می کنیم .

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآیَاتِنَا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَکَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَذَکِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللّهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَاتٍ لِّکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ (5)‏

خارج شدن از ظلمت به سمت نور ( از بی علمی به سوی علم ) آیتی است برای اهل شکر وصبر ، خارج از این دو صفت

خروج از ظلمت و رسیدن به نور را نمی فهمند .

نتیجه مهم : هر کس صبر پیشه سازد به مقام عالمان خواهد رسید .

وبه علم زیبای نور ، وبه نور

صبر وشکر باید یک گستره عظیم را در صفات حسنه شامل شود که خداوند می فرمایند صابران وشاکران به علم ان می رسند (آیات 31 لقمان -5 ابراهیم )

پس بررسی این دو صفت سعی وعلم فراوان طلب می کند وبه همان میزان حجابها را محو می سازد .

تصور کنید در یک جایگاه تاریک حضور داریم ، در این مکان افراد مختلفی حضور دارند از جمله افراد نابینا - کسانی که از ابتدا در تاریکی بودند -

افرادی که به تاریکی عادت کردند وکسانی که به تاریکی عادت نکردند و...در این هنگام یکی برای کمک می رسد چه کسانی بیشتر خشنود می شوند؟

و چه کسانی قدر این نور را می فهمند ؟حتما نابینایان نیستند وحتما کسانی که به تاریک عادت کردند نگران می شوند و.... این منتظران نور

باید دارای صفاتی باشند که بودن در ظلمت را تاب نمی آورند ، این صفات شامل بینایی ودانش به اصل نور است ، اصل نور خدا است وتنها شاکرین و

صابرین به علم اصل نور می رسند .

علم :

حال کسانی که به مقام یقین (علم کامل به آیات پروردگار )رسیدند نیازمند چه علومی برای ادامه راه هستند ؟

پاسخ :

الم (1) ذَلِکَ الْکِتَابُ لاَ رَیْبَ فِیهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِینَ (2)

کتاب قرآن افضل علوم است بنابراین برای رسیدن به مقام والای صابران ( که بررسی شد وخواهد شد ) منشور هدایت است ، ما در اینجا تنها واژه صبر

را بررسی می کنیم در حالی که برای رسیدن به ذات هر علم مادی ومعنوی تنها ویگانه کتاب موجود قرآن می باشد ، هر متخصصی با هر دیدگاه

به سراغ قرآن برود به طور حتم به پاسخهایی بسیار واضح وروشن خواهد رسید ، این سخن یک اغراق یا تعارف نیست ، هر کس که در این سخن

کوچکترین شکی دارد یک بار قرآن را به صورت تخصصی رشته خود بخواند ، سپس به این سخن خواهد رسید که کتابی است که هیچ علمی در آن

فروگذار نشده است .

اما:یک نکته بسیار مهم در رسیدن به علم وصفات حسنه وجود دارد ، شاید سوال شود این گفته ها واضحات موجود است ، چرا با دانش این نکات

باز ما صاحب علومی هستیم غیر الهی ؟ چرا علم ویافته های بشر ، توان بینا ساختن نوع بشر را ندارد ؟ و انسان به قهقرا می رود ؟

در پاسخ به این پرسش به دو جواب می رسیم

1- گفتیم عده ایی به علم نور می رسند که تمام تلاش خویش را برای رسیدن به علم خدایی به کار برند ، فیزیکدانی که در گردش هر اتم به دور هسته

مرکزی طواف به خالق را می بیند با فیزیکدانی که همه تلاش خویش را به کار می برد تا از دل هسته اتم مرگبارترین سلاح را کشف کند

در رسیدن به این مهم دو راه مختلف را طی کردند .هر چقدر تلاش کنیم مزد می گیریم ولی گاه همه تلاش ما برای رسیدن به قوم شیطان صورت

می گیرد که به همان خیام می رسیم وگاه تلاش می کنیم تا به علم نور برسیم که در این تلاش ذات نور ما را نورانی می کند .

2-

 مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوهَا کَمَثَلِ الْحِمَارِ یَحْمِلُ أَسْفَاراً بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِ وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ (5) -

دانایان بی عمل ، مشکل همه دوران علوم، دانشمندان بی عملی بوده که علمشان نه تنها سودی برایشان نداشته بلکه آنان را از مقام انسانیت تا مقام

حیوان سوق داده ولایق این آیه قرآن ساخته ، عالمانی که علمشان حجاب رسیدنشان به نور است ، پس هر علمی رابطه مستقیم با صفات حسنه ندارد

تنها علومی می تواند ما را به وصل پروردگار رهنمون شود که نوک پیکان آن به عرش پروردگار باشد وآبشخور آن عرش خداوند ، این عالمان

چون دل در گروه یاد خدا دارند و اصل توکل پیشه راهشان است به یقین و صبر می رسند .

علم شمشیر برانی است که کسی را یارای مقابله با آن نیست به شرطی که برای رضای خدا فرود آید ،

علم شمشیر همه ائمه بوده و به طور حتم شمشیر بران حضرت ولی عصر(عج) در عصر ظهور هم خواهد بود ، شمشیری که هیچ کس تاب مقابله

با آن را نخواهد داشت و نکته آخرین : منتظران واقعی حضرت ولی عصر (عج ) افرادی هستند که هر روز سوهان بر شمشیر علمشان می کشند

وآن را به علم روز آبدیده می سازند تا هنگامه حضور برای عرضه برنده ترین شمشیر وخدایی ترین شمشیر را داشته باشند .

برای طلب حضور تنها دعا کافی نیست ، تجهیز به علوم واز جمله علوم روز فرض راه است .