به نام خدا

راه های رسیدن به مقام صبر

قرآن کتابی است که  برای هر سوال پاسخی شیوا وعملی دارد ، تا اینجا به معنی صبر ومقام صبر وارتباط این واژه با صفات نیک دیگر اشاره شد ، شاید این سوال مطرح شود که راه عملی رسیدن به مقام والای صبر کدام است ؟

با اندکی دقت در قرآن به پاسخ این سوال خواهیم رسید .گفتیم ایمان را ستونهایی است زیبا واستوار که با استواری آنها ایمانی استوار خواهیم داشت ،یکی از این واژه ها و اعمال توصیه شده در قرآن عمل حج است ، حج به عنوان یکی از پایه های ایمان مطرح است حال با بررسی آیات حج در قرآن کریم وسیر انجام این عمل وتوصیه های آن به را هکارهای عملی در هر یک از پایه های ایمان می رسیم ، حج به عنوان یک الگوی کاملا عملی از جانب خداوند در زندگی انسان مطرح شده تا با نگاه به آن سیر رسیدن به دیگر پایه های ایمان بدست آید این مراحل به شرح ذیل است

1- نیت الهی

وَأَتِمُّواْ الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلّهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ وَلاَ تَحْلِقُواْ رُؤُوسَکُمْ حَتَّى یَبْلُغَ الْهَدْیُ مَحِلَّهُ فَمَن کَانَ مِنکُم مَّرِیضاً أَوْ بِهِ أَذًى مِّن رَّأْسِهِ فَفِدْیَةٌ مِّن صِیَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُکٍ فَإِذَا أَمِنتُمْ فَمَن تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ فَمَن لَّمْ یَجِدْ فَصِیَامُ ثَلاثَةِ أَیَّامٍ فِی الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْکَ عَشَرَةٌ کَامِلَةٌ ذَلِکَ لِمَن لَّمْ یَکُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِی الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ (196) بقره

خداوند تاکید می کند عمل حج را به خاطر خداوند به پایان رسانید اگر غیر از این باشد عمل قابل پذیرش نیست وعملی که پذیرفته نشود توانایی زیر ساخت عمل صالحه ایی را نخواهد داشت بنابراین برای رسیدن به حج الهی ، صبر الهی ، انفاق الهی و... باید نیت الهی باشد .

2- تلاش

إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِن شَعَآئِرِ اللّهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلاَ جُنَاحَ عَلَیْهِ أَن یَطَّوَّفَ بِهِمَا وَمَن تَطَوَّعَ خَیْراً فَإِنَّ اللّهَ شَاکِرٌ عَلِیمٌ (158) إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ مَا أَنزَلْنَا مِنَ الْبَیِّنَاتِ وَالْهُدَى مِن بَعْدِ مَا بَیَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِی الْکِتَابِ أُولَـئِکَ یَلعَنُهُمُ اللّهُ وَیَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ (159) بقره

یکی از مناسک حج سعی صفا ومروه است که فریاد بلند تلاش برای رسیدن به هدف است بی تلاش رسیدن به هدف میسر نمی شود و رحمت ونعمت خداوند هم در پس تلاش انسان میسر است مثل تلاش حضرت هاجر برای رسیدن به آب . برای هررسیدن به هر عمل صالحی از جمله صبر تلاش نقش اساسی را بر عهده دارد

3-عرفان

لَیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ أَن تَبْتَغُواْ فَضْلاً مِّن رَّبِّکُمْ فَإِذَا أَفَضْتُم مِّنْ عَرَفَاتٍ فَاذْکُرُواْ اللّهَ عِندَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ وَاذْکُرُوهُ کَمَا هَدَاکُمْ وَإِن کُنتُم مِّن قَبْلِهِ لَمِنَ الضَّآلِّینَ (198) بقره

یکی از اعمال حج رفتن به صحرای عرفه است ، عرفان یعنی شناخت ، حاجی باید در این سیر به شناخت برسد تا به حج واقعی برسد ، برای رسیدن به صبر نیز شناخت یکی از راه های اصلی است واین شناخت بی تلاش برای کسب حکمت وعلم محال است ، نتیجه :علم یکی از راه های رسیدن به ایمان است اما اگر چه شرط لازم است ولی کافی نیست چه بسا علومی که نه تنها ما را به صراط مستقیم هدایت نمی کند بلکه وبال انسان خواهد شد ، علمی پایه صبر وجهاد وحج است که ما را برای رسیدن به شناخت یاری کند ، مقام صبر بی شناخت وعرفان کسب نخواهد شد . تلاش برای کسب شناخت تلاش برای رسیدن به واقعیت صبر ودر نتیجه ایمان کامل است .

4-شعور

لَیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ أَن تَبْتَغُواْ فَضْلاً مِّن رَّبِّکُمْ فَإِذَا أَفَضْتُم مِّنْ عَرَفَاتٍ فَاذْکُرُواْ اللّهَ عِندَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ وَاذْکُرُوهُ کَمَا هَدَاکُمْ وَإِن کُنتُم مِّن قَبْلِهِ لَمِنَ الضَّآلِّینَ (198) بقره

مشعر یکی دیگر از سیر حچ است که بعد از شناخت کسب می شود .رسیدن به شعور ،یکی دیگر از شرایط رسیدن به عمل مقبول و ایمان اکمل است .

5-ذکر

لَیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ أَن تَبْتَغُواْ فَضْلاً مِّن رَّبِّکُمْ فَإِذَا أَفَضْتُم مِّنْ عَرَفَاتٍ فَاذْکُرُواْ اللّهَ عِندَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ وَاذْکُرُوهُ کَمَا هَدَاکُمْ وَإِن کُنتُم مِّن قَبْلِهِ لَمِنَ الضَّآلِّینَ (198) بقره

لِیَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَیَذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِی أَیَّامٍ مَّعْلُومَاتٍ عَلَى مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِیمَةِ الْأَنْعَامِ فَکُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِیرَ (28)  حج

پس از اینکه از مراحل عرفان وشعور گذشتی باید ذاکر باشی که ذکر یاد آوری است ودر تمام مراحل زندگی لازم است ، در مراسم حج  به ذکر بسیار تاکید شده زیرا پس از اطمینان از شناخت وشعور باید  یاد آوری وجود داشته باشد تا انسان در مسیر نماند ، ذکر یک یار وهمدم برای رسیدن به ایمان واقعی است .

6- قربانی

وَالْبُدْنَ جَعَلْنَاهَا لَکُم مِّن شَعَائِرِ اللَّهِ لَکُمْ فِیهَا خَیْرٌ فَاذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَیْهَا صَوَافَّ فَإِذَا وَجَبَتْ جُنُوبُهَا فَکُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ کَذَلِکَ سَخَّرْنَاهَا لَکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ (36) لَن یَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَکِن یَنَالُهُ التَّقْوَى مِنکُمْ کَذَلِکَ سَخَّرَهَا لَکُمْ لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاکُمْ وَبَشِّرِ الْمُحْسِنِینَ (37) حج

یکی دیگر از مراسم حج قربانی است که به گفته خود قرآن منظور از قربانی قربانی ظاهری نیست بلکه تقوی الهی است ، برای رسیدن به هر یک از صفات الهی که پایه ایمان است قربانی نفس وگذشتن از خود راه رسیدن به صبر و ایمان اکمل است .