بررسی آیات علم در قرآن

هرکس خود را نشناسد، به غیر خود نادان ترباشد . [امام علی علیه السلام]

سرچشمه

پست الکترونیک

علم از دیدگاهی دیگر

عَلَمَ = روی آن نشانه گذاری کرد ؛ علامت گذاشت

عَلِمَ = دانا شد ؛ دانست ؛ کار را محکم و خوب انجام داد ؛ لب بالائیش را شکافت

العَلَم = پرچم و پارچه ای که روی نیزه می زنند ؛‌فلش راهنمائی ؛ کوه بلند ؛‌نشان و اثر ؛ مناره و گلدسته

العِلم = آگاهی ؛ بینش ؛ سواد

با دقت در تمامی شکلهای مختلف نوشتاری از علم می توان دریافت که تمامی معانی آن یکی می باشد . علم دانائی و سواد است وامری محکم و متقن می باشد به گونه ای که علم واقعی علامت و نشانه را افراد شده و چراغ راهی می باشد تا انسانها رااز جهل به سوی نور راهنمائی نماید . علم پرچم است آنهم پرچمی که بر سر نیزه قرار گرفته یعنی بر لبه تیغ استوار می باشد به گونهای که اگر ذره ای از آن خطا برویم به ناکجا آباد می رسیم . علم پرچم هدایت انسانها ست و هر شخصی در وجود خود با نوع علمی که دارا می باشد پرچم وجودی خود را به نمایش می گذارید

مرزلن ::: چهارشنبه 85/9/1::: ساعت 10:29 صبح

نظرات دیگران: نظر

تعریف علم

به نام خدا

فَتَعَالَى اللَّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ وَلَا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِن قَبْلِ أَن یُقْضَى إِلَیْکَ وَحْیُهُ وَقُل رَّبِّ زِدْنِی عِلْماً (114) طه

علم = چیره شدن در نبرد ؛ حد فاصل میان دو زمین کوه یا کوه دراز ؛ نشان ؛ پرچم و در نهایت دانستن حقیقت و چیزی را درک کردن

واژه علم ازآن دسته واژههایی است که بسیار می توان در مورد آن بحث نمود . اینکه خداوند اولین آیاتی را که به حضرت رسول وحی می نمایند این است که بخوان به نام پروردگارت بخوان و خداوند سخن خود را با خواندن آغاز می نماید گویی سرچشمه خلقت خواندن و یاد گرفتن و علم آموزی است و این خواندن تنها با حضور خود اوست که معنا می یابد علم حقیقی نور است و براساس حدیث نبوی من عرف نفسه فقد عرف ربه ؛ علم نفس کلید همه علمها است و اما یکی از اولین تقسیم بندی های علم در معارف اسلامی تقسیم علم به علم حصولی و حضوری است

علم حضوری علم مجردات به ذات خود است، مثل علم نفس به ذات خویش که در این حضور هیچ گونه واسطه ای قابل تصور نیست، زیرا هرگونه واسطه ای که فرض شود با حضور خویش برای نفس بیگانه است. به همین دلیل نه می توان آن را بدیهی خواند و نه کسبی. صدق و کذب و شک و تردید نیز در آن جای ندارد; عرفا علم حضوری را مقرون با کشف و شهود عرفانی می دانند .ملاصدرا معتقد است که علم حصولی نیز سرانجام به علم حضوری بازمی گردد.و معتقد است اگر علم حضوری وجود نداشته باشد، علم حصولی نیز به هیچ وجه اعتبار نخواهد داشت. حصول تابع حضور است

علم حصولی، اعتباری عقلی است که عقل ناگزیر از آن است و ماخوذ ازعلم حضوری است علم حصولی باید ادراک با مدرک مطابقت داشته باشد هر جا که معلوم انسان ماهیت باشد، علم وی علم حصولی محسوب می شود

در پایان باید گفت حقیقت علم همانند حقیقت هستی چیزی جز نور و حضور نمی باشد وعلم چیزی جزحضوروجود بدون پرده نیست و بدون معرفت نفس و حضور خویش برای خویش به هیچوجه از نورعلم و حضور سخن نمی توان گفت. وکسی دارای ایمان حقیقی است که به مقام نورروح رسیده باشد. مومن حقیقی آن کسی است که عارف به خداست و این نوری است که خدای تعالی ازخود بردل مومن می افکند که بدان نورهمه چیز را درک می کند

مرزلن ::: شنبه 85/8/27::: ساعت 5:52 عصر

نظرات دیگران: نظر

بررسی آیات مربوط به علم

به نام خدا

در دسته بندی علم در آیات قرآن می شود به این موارد هم توجه کرد .

1- علومی که مختص به ذات پاک خداوند هستند و مختص خدا می باشد

255بقره - 29 آل عمران - 97 مائده- 116مائده-59الانعام-9 ابراهیم - 38 ابراهیم - 85 الاسرا (علم روح ) 22-26کهف-52 طه -63 الاحزاب -11فاط-47فصلت- 85 زخرف ...

2-علم به تنهایی سودی ندارد ( اگر چه شرط لازم هدایت است ولی شرط کافی نیست ) چه بسیار افراد صاحب علمی که در سخن خدا جدل کردند و به آن کفر وشرک داشتند .

23 بقره - 42 بقره - 146 بقره- 188 بقره - 71 آل عمران - 49 مائده - 91ا نعام- 27 انفال- 78 توبه - 27 نحل - 35 شوری - 9 جاثیه ...

3- عذاب عالمان بدکردار

101-102بقره -120بقره- 145 بقره - 19 آل عمران - 49 مائده- ...

4-مقام عالم ( کسانی که به این نعمت زینت یافتند )

دسته ایی از آیات به طور مستقیم به پاداش عالمان اشاره دارد مثل 18 آل عمران- (شاهد) 162 نسائ( اجر عظیم ) - 43 رعد ( شاهد و گواه هستند )- 86 زخرف ( شفاعت )

دسته ایی دیگر به پاداش غیر مستقیم علم اشاره می کنند . مثل 19 رعد -9 زمر ( متفاوت بودن عالمان وغیر عالمان )- 15 نحل (فضیلت ) - 25 نحل ( خضوع دیگران ) -32 دخان ( برگزیده شدن ).

107 الاسراء ( علم خضوع وفروتنی می آورد ) -

5- علم با حکمت متفاوت است

129 بقره - 151 بقره - 251 بقره - 48 آل عمران - 110 مائده - 22 یوسف - 74الانبیاء- 14 قصص...

6- برخی دانشها وعلوم به افراد خاص داده می شود ( رابطه علم و ایمان و تقوی یک رابطه دو سویه است )

26-144-197-230بقره - 7 آل عمران - 83 نساء -12الاسراء- 54 حج- 52 نحل- 80 قصص- 28 فاطر

7- علم توسط خدا به انسان (اعم از عادی یا خواص که منظور پیامبران و امامان هستند ) و ملائک آموزش داده شده

31 بقره (علم السماء)- 31 بقره - 239- 282 بقره - 113 نساء- 4 مائده - 5یونس- 6-37-101یوسف (علم تعبیر خواب )78نحل- 79 -80-الانبیاء (علم زره ساختن ) 16 نمل (منطق الطیر )....

8-نامحدو بودن علم ( ازآنجا که خدا نامحدود است علم نز به واسطه وجود خدا نا محدود است .

76یوسف ...

9- محدودیت علم انسان

280 -184بقره- 41 توبه - 34-40 انفال- 46 هود- 21 یوسف- 39 انبیاء...118-169--157بقره- 157نساء- 104 مائده - 108-119-140-144-الانعام- 6-93-97-توبه- 55یونس- 24 الانبیاء- 13 قصص....70 نحل - 5 حج (علم انسان حتی کم هم می شود .

10- علم به معنی امتحان

143 بقره- 140-142-166-167- آل عمران - 94 مائده - 16 -43 توبه - 21 سبا...

11-علم به معنی دانش ( ع- ل- م )

247بقره- 61-66 آل عمران - 49 هود - 5 حج-36 الااسراء- 71 حج- 15 نور- 42 نحل- 78 قصص- 49 زمر...

12- حجاب دنیا مانع دانستن است ( با برداشته شدن حجابها دانستن به طور کامل صورت خواهد گرفت )

60-67-108-135الانعام-7 اعراف -39-93 هود- 39-55نحل-75 مریم-42 فرقان- 227 الشعراء...

13-قرآن علم است

52الاعراف- 93 یونس- 14 هود- 37 رعد- 52 ابراهیم - 6 سبا( که جز علومی است که صاحبان علم می دانند )

13- علم خواص ( پیامبران - مومنین که ورای علم انسانهای عادی است )

62-75-89الاعراف- 68-86یوسف- 65 کهف- 43 مریم ...

14-عدم داشتن نعمت علم

3-8 حج .....